Impressies van 2 excursies: het Poelbos, 13 juli en Oranjezon, 14 juli.
13 juli naar het Poelbos, Goes:
Met 5 man sterk (2 afzeggingen) liepen we met bewolkt weer het poelbos-noord in. Er werd (natuurlijk) net gemaaid door een tractor, maar die joeg wel 2 Paardebijters op, die we anders wellicht niet hadden gezien. Commentaar van Alex, nu in z’n vrije tijd, maar boswachter op Schouwen, was meteen dat het inmiddels niet meer van deze tijd is om randje-randje te maaien… maar ja, de macht der gewoonte is sterk. We zien een enkele Houtpantserjuffer hangen in het riet en er vliegen veel Lantaarntjes (dat is recent elders wel wat minder). Een oeverlibel fleurt onze bewolkte gezichten wat op en later wordt het helemaal goed gemaakt met vele Keizerlibellen boven het veldje vol bloemen dat niet gemaaid wordt gelukkig. Daar bloeien weelderige bloemen en kruiden en er vliegen Landkaartjes, Dagpauwoog, Koolwitjes, Oranje zandoogjes en nog enkele Oeverlibellen en 1 Azuurjuffer. Wat verderop zien we deze soort nog meer. De ochtend wordt helemaal goed als we achterin het gebied (zuidelijk) een veldje vol schermbloemen zien vol met Landkaartjes: we schatten ze op zo’n 40-45 ex. Met de andere er bij komt het totaal van de wandeling op zo’n 75 exemplaren!! Een unicum voor deze soort. Zodoende zijn we toch tevreden over deze excursie, vooral ook omdat we kennis konden uitwisselen met Alex de Visser, die als boswachter zich in korte tijd veel kennis van en zicht op libellen eigen heeft gemaakt! We spreken af om volgend seizoen met hem nog een excursie te doen op Schouwen.
14 juli Oranjezon, Vrouwenpolder:
Met een klein, maar gezellig en gemotiveerd groepje, liepen we vanaf het pompstation langs het T-stuk van het kanaal naar het eerste duinplasje in oostelijke richting.
Al meteen vonden we een St Jansvlinder op z’n pop waar ie net was uitgekropen, meerdere Oranje Zandoogjes in de bramen langs het pad en op dat pad zat een Eikenpage! Een waarlijk hoogtepunt bij de start. Op vrijdag 13.07 zag Joop Scheibeler 2 exemplaren van deze soort iets verderop bij de uitkijktoren en bekend is de locatie bij de P-plaats Lage Duintjes, Oostkapelle waar meerdere exemplaren vliegen. Geheel onlogisch is deze waarneming dus niet, maar wel erg leuk.
Bij de T-splitsing van het kanaal staan we langere tijd stil en zien meteen meerdere tandems van de Kleine roodoogjuffer en de Azuurwaterjuffer. Ze worden geflankeerd door een knalrode Bloedrode heidelibel , een mannetje Vuurlibel, een Keizerlibel en een Viervlek. Langs het bospad vloog nog een Bont zandoogje voorbij het bos in. We zien de rode vinnen van de Rietvoorns schitteren in het heldere water. In een van de hoeken van het kanaal zitten enkele tandems van de Bloedrode heidelibel eitjes af te zetten, wat de gelegenheid biedt om te vertellen van de 2 wijzen van eiafzet bij libellen: exo- en endo-fytisch d.w.z resp. buiten en in planten. De heidelibellen o.a. dippen met het achterlijf op het wateroppervlak en laten per dip zo’n 10-20 eitjes vallen, die naar de bodem zakken of aan de planten blijven kleven. De dienstdoende Roodoogjes en Azuurtjes daarentegen zitten meestal in tandem op een ondergedoken waterplant en het vrouwtje boort met haar legboor in de plantenhuid een gaatje waar ze apart in elk gat een eitje dropt.
We zien in de bramenstruiken Klein koolwitje, Gehakkelde aurelia, Boomblauwtje en weer meerdere Oranje zandoogjes. Deze soort blijft de hele middag in grote aantallen overal rondvliegen; ik schat het totaal tijdens deze wandeling op 100 ex. Langs de rand van het water zitten Lantaarntjes in copula, net als Azuurjuffers. We zien meerdere Vuurlibellen boven het water of rustend op de kant en wat schermutselingen tussen de heren. Een mannetje Keizerlibel patrouilleert de hele tijd langs de oever heen en weer, als er ineens een andere Keizerlibel langs komt… deze is bij eerste indruk veel donkerder, zo zeggen Marcel en ik tegen elkaar, en dan zien we ook een helder blauwe vlek tussen de vleugels: het is een Zuidelijke Keizerlibel! Een zeldzame verschijning. Enkele jaren geleden werd een mannetje gesignaleerd boven de Kaalkopplas en in Dishoek zat er een op het Grote Vroon, dus geheel vreemd is zo’n rondtrekkende soort niet hier op Walcheren, maar wel zeldzaam. We zien op een gegeven moment een schermutseling tussen de Keizer- en de Zuidelijke, want de gewone Keizer verdedigt z’n territorium met verve. Je ziet dan duidelijk dat die Zuidelijke iets kleiner is dan de gewone Keizer. De Zuidelijke wordt helaas verjaagt en met lede ogen zien we hem hoog boven de struiken verdwijnen i.p.v netjes voor onze lenzen te gaan poseren… we hebben hem streng nageroepen. Dit was de 2e hoogtepunt-waarneming! (’s maandags vroeg ben ik nog eens wezen kijken en hij vloog er nog steeds. Met 2 mannetjes Keizer rondom hem waren er steeds schermutselingen, maar hij was op jacht en ving aan de lopende band insecten. Na een poosje stil ergens onzichtbaar in het riet te hebben gezeten, vloog hij oostwaarts over de bosjes, richting de ronde duinplas.)
Bij de ronde duinplas verderop staan we weer langere tijd stil te genieten van al het moois. Een vrouwtje Keizerlibel zit met gekromd achterlijf haar eitjes in de planten te leggen en honderden, wrsch zelfs wel 1000 Azuurjuffertjes doen dat ook. Soms waait met een windvlaag een heel blauwe waas van juffertjes over het water. Langs de rand in de struiken horen en zien we een Zomertortel, die zelfs even komt drinken. Een nest jonge Goudvinken vliegt tussen de struiken en we zien de grote witte stuitvlek duidelijk van verre. Ineens ontstaat vlak voor onze ogen een copula van de Vuurlibel: na 4-5 seconden is dat klaar en het lichtgele vrouwtje (jong) gaat meteen eitjes droppen (exo-fytisch). Na elke paring zijn grofweg zo’n 300 eitjes aangemaakt en bevrucht en bij elke dip dropt ze er zo’n 10, dus na zo’n dertig dipjes moet ze opnieuw paren; en daar hoopte het begeleidende mannetje al op! Een mannetje Bruinrode heidelibel zit steeds na een korte vlucht op dezelfde Gele Lis en laat zich goed bekijken, zodat we het verschil met de Bloedrode goed zien: gele poten i.t.t de zwarte van de Bloedrode. Voortdurend schieten de zgn Blauwe Pijlen langs ons: de mannetjes Oeverlibel. In een windstille hoek met struiken vliegt een Atalanta, later nog een tweede exemplaar. Weer enkele Boomblauwtjes en een massa Oranjezandoogjes. Bijna vergeet ik nog de massa Kleine Vuurvlinders die we de hele tijd voor onze voeten opjagen: ik schat ze op 75 ex. totaal.
Al met al een zeer geslaagde excursie hier in Oranjezon met 10 soorten libellen en 12 vlindersoorten. En vooral: even wat langer stil staan en genieten van wat er gewoon langs je heen komt vliegen of in het water ziet!